اخلاق علمی (1)

افتادگی آموز اگر طالب فیضی            هرگز نخورد آب، زمینی که بلند است

قرآن کریم، گاهی نمونه هایی از بندگان فروتن را یاد میکند که الگوی ما باشند. پیروی حضرت موسی از حضرت خضر، یکی از آن موارد است. وی که خودش مقام نبوت داشت، در پی «خضر» راه افتاد و قول سکوت و پذیرش و تبعیت و تحمل داد، تا از چشمه دانش او قطره ای بنوشد: «هَلْ أَتَّبِعُکَ عَلَی أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْداً؟» کهف/66؛ ایا در پی تو راه بیفتم و همسفر تو شوم، تا از آنچه خدا به تو از رشد و حکمت آموخته است، به من هم بیاموزی؟

این ادب و تواضع حضرت موسی در برابر حکمت و علم خضر، به همه ما راه آموختن دانش را نشان میدهد؛ یعنی تواضع در برابر معلم و اصرار در طریق کسب دانش و معرفت و نداشتن غرور و تکبر در این راه.

این برای جلوگیری از آفتی است که در چنین مواقع و مواردی سراغ انسان میاید و او را دچار «غرور علمی» میسازد. بعضیها اگر تخصصی دارند، یا اندک دانشی کسب می کنند آن را به رخ دیگران میکشند و با حالتی مغرورانه و با خودستایی، خود را پیراسته از هر نقص و عیبی میبینند و جلوه میدهند. این از نقاط ضعف اخلاقی     یک دانش اندوخته یا یک دانشجو است.

رعایت «حق استاد»، نخستین نشانه «ادبِ علم آموزی» است. برخورداری از تواضع و خاکساری و گم نکردن خویش، نشانه دیگری از «لیاقت معلمی» است. ایا درخت دانش ما، پربار است یا بی ثمر؟ 

https://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleid=373542